Gỗ ngọc am – dòng gỗ quý được mệnh danh “ngọc của núi rừng”

Gỗ ngọc am là một dòng gỗ quý hiếm được mệnh danh là “ngọc của núi rừng” mang trong mình rất nhiều các ưu điểm vượt trội hơn hầu hết các loại gỗ tự nhiên khác trong thế giới gỗ. Vậy để tìm hiểu sâu hơn về gỗ ngọc am, Đồ Gỗ Phạm Gia sẽ cùng bạn tổng kết các thông tin và giải đáp các câu hỏi thường gặp về loại gỗ đặc biệt này nhé!

Gỗ ngọc am là gỗ gì? Nơi phân bố?

Gỗ ngọc am có tên khoa học là Cupressus funebris là loài cây thân gỗ thơm ngát lá kim được xếp vào họ Hoàng đàn, bộ Thông. Loại gỗ này còn được gọi với nhiều cái tên khác như Hoàng đàn rủ, Hoàng đàn liễu hay ở Trung Quốc chúng còn được gọi với tên là Bách mộc.

Gỗ ngọc am thuộc nhóm I những loại gỗ quý trong danh sách nhóm gỗ Việt Nam. Gỗ được phát hiện ở một số nước khu vực Nam Á, Đông Nam Á, đặc biệt là Trung Quốc.

Tại Trung Quốc, gỗ ngọc am phân bố chủ yếu ở khu vực miền tây của núi Himalaya miên Nam Trung Quốc. Và có nhiều ở các khu rừng có độ cao dưới 2000m thuộc các tỉnh Hồ Nam, Trùng Khánh, Quý Châu…

Ở Việt nam, gỗ ngọc am phân bố nhiều ở các khu rừng nhiệt đới núi đá vôi hiểm trở có độ cao từ 400 – 1500m so với mực nước biển thuộc các tỉnh Lạng Sơn, Hà Giang (Hà Giang là vùng nhiều gỗ ngọc am nhất cả nước và từng tìm thấy những cây gỗ quý hiếm)…

Đặc biệt, gỗ ngọc am không chỉ được trồng với mục đích lấy gỗ mà còn được dùng làm cây cảnh để tạo bóng râm trong các ngôi chùa hay đền miếu…

Tìm hiểu về cây gỗ ngọc am

Cây gỗ ngọc am trưởng thành có chiều cao trung bình từ 20 đến 25m, đường kính thân trung bình 2m là loại cây gỗ có phần tán rậm rạp, cành nhỏ sắp xếp thành mặt phẳng rũ xuống bao gồm các chồi non màu xanh lục tươi, hình dáng hơi dẹp rất mảnh dẻ.

Lá ép dày đặc dài tầm 1 đến 2cm đầu lá khá nhọn. Nhưng tới 5mm các chồi lại to ra, các đôi lá bên gập lại dạng mặt đối mặt đè lên phần cuống của các đôi lá mặt gợn lằn xa trục.

Hạt giống của cây gỗ ngọc am có hình cầu dài 8 – 15mm cây có màu xanh lá cây. Cây trưởng thành khoảng 24 tháng sau khi thụ phấn thì sẽ chuyển sang màu nâu sẫm. Các nón phấn hoa dài 3 – 5mm và phấn hoa xuất hiện vào mùa xuân. Khi chín các tế bào hình nòn sẽ mở ra để hạt cây giống rơi xuống đất.

Cây gỗ ngọc am là loại cây ưa sáng phân bố ở độ cao từ 250 – 3000m so với mực nước biển, thích nghi với những nơi có khí hậu cận nhiệt đới và có độ Ph6 hoặc thấp hơn. Cây phát triển tốt nhất ở vùng đất đất pha sét thoát nước tốt, chịu được khí hậu khô nóng quanh năm và những vùng đất cát nghèo nàn.

Gỗ ngọc am có tốt không?

“Gỗ ngọc am có tốt không?” luôn là câu hỏi được người dùng quan tâm nhiều nhất. Để trả lời chính xác câu hỏi này chúng tôi sẽ phân tích cho bạn thấy các đặc dđiểm nổi bật làm nên ưu thế của loại gỗ này:

• Gỗ ngọc am là loại gỗ quý hiếm từ xa xưa chỉ có các bậc đế vương quyền quý mới có điều kiện sử dụng. Đây là dòng gỗ cứng, thớ mịn có màu vàng đặc trưng với những đường vân đều đẹp phân bố theo quy tắc vòng cung tròn vô cùng ấn tượng. Mang lại vẻ đẹp sang trọng đẳng cấp với nét độc đáo riêng biệt cho các sản phẩm. Chất gỗ có nhiều nhựa nên càng sử dụng lâu dài màu sắc sẽ càng phản chiếu bóng đẹp.
• Gỗ có khả năng chống thấm nước cao, có khả năng chống chịu với điều kiện nhiệt độ, thời tiết, không bị cong vênh, mối mọt.
• Gỗ có hương thơm tự nhiên đặc trưng có tác dụng xua đuổi muỗi, côn trùng và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe người dùng. Gỗ nguyên khối dễ bay mùi nhanh nhưng khi xé phần thị gỗ, cắt 1 phần gỗ hoặc dùng nước sôi dội vào là có thể thưởng thức mùi ngọc am ngay tức khắc.
• Gỗ ngọc am là 1 trong 2 loại gỗ duy nhất có khả nang tạo tuyết pha lê. Khi soi đèn vào lớp pha lê này sẽ có màu sắc cầu vòng lung linh tuyệt đẹp. Do vậy, loại gỗ này thường được chế tác đồ thờ linh thiêng hay các đồ thủ công mỹ nghệ cao cấp.

Gỗ ngọc am có độc không?

Hiện nay, vẫn luôn có 2 luồng ý kiến trái chiều về gỗ ngọc am có độc hay không như sau:

• Theo kinh nghiệm dân gian từ xa xưa truyền lại tại vùng đất Hà Giang – nơi có nhiều gỗ ngọc am nhất nước ta thì người dân đều khẳng định gỗ ngọc am không có độc. Nên tinh dầu gỗ được sử dụng như một phương thuốc hữu hiệu để chữa trị nhiều bệnh. Ngoài ra tinh dầu của gỗ còn có tác dụng lọc sạch không khí và xông hương…
• Theo nghiên cứu của các nhà khoa học của Nhật Bản và Việt Nam thì gỗ ngọc am có độc tính với tế bảo, có khả năng gây đông vón protein tế bào ở cả động vật và con người. Vì tính độc cao nên có khả năng giết côn trùng và có thể gây choáng váng và khó thở ở người.

Do vậy, vẫn chưa có đáp án nào thực sự rõ ràng và đủ sức thuyết phục. Nhưng bạn cũng cần cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo sức khỏe cho bản thân và gia đình. Không nên quá lạm dụng gỗ ngọc am trong điều kiện không gian hẹp như phòng ngủ có thể gây cảm giác mất ngủ, khó chịu.

Gỗ ngọc am có mấy loại?

Gỗ ngọc am được chia làm nhiều loại khác nhau. Ở Việt Nam, loại gỗ này được chia làm 3 loại chính là ngọc am đỏ, ngọc am vàng và ngọc am Lào. Trong đó, ngọc am đỏ và vàng có nguồn gốc ở Việt Nam còn ngọc am Lào có nguồn gốc từ Lào:

Gỗ ngọc am đỏ

Ngọc am đỏ là loại gỗ có màu nâu đỏ khá đậm, gỗ chứa khá nhiều tinh dầu nên khi cắt cây dễ dàng thấy được một lượng tinh dầu rỉ ra và đọng lại trên bề mặt dao.

Thờ gỗ ngọc am đỏ khá nhỏ, mịn và khó có thể nhìn rõ và sở hữu đường vân gỗ uốn lượn, sắc nét và đẹp mắt vô cùng. Gỗ có mùi hương vô cùng dễ chịu và không hề bị mát đi trong quá trình sản xuất thành phẩm. Khi càng dùng lâu gỗ càng tỏa mũi thơi dịu nhẹ.

Gỗ ngọc am vàng

Gỗ ngọc am vàng có màu sắc nhạt hơn nhiều so với ngọc am đỏ. Thớ gỗ cũng tương tự như ngọc am đỏ nhưng xét về tỷ trọng thì ngọc am vàng nhẹ hơn ngọc am đỏ. Nhưng mùi hương thơm rất lâu và hầu như không bị mất đi.

Gỗ ngọc am Lào

Là loại gỗ có nguồn gốc từ Lào có gam màu nhạt nhất và dễ dàng phân biệt bằng mắt thường. Khi sản xuất nội thất, loại gỗ này thường được phun sơn PU lên trên để chuyển gam màu vàng. Gỗ cũng có mùi thơm nhưng khi sử dụng lâu mùi hương này sẽ phai nhạt dần và màu gỗ cũng chuyên dần sang màu sáng.

Trọng lượng của gỗ ngọc am Lào tương đương với gỗ thông với phần thớ thô và những đường vân rõ nét hình dạng đồng tâm.

Gỗ ngọc am tuyết là gì?

Gỗ ngọc am lên tuyết là gỗ ngọc am có một lớp trắng với những cây nhỏ li ti giống như tuyết, nhỏ như sợi mì chính bao phủ bên ngoài mặt gỗ. Nguyên nhân của hiện tượng này là do lớp tinh dầu bên trong gỗ tiết ra tiếp xúc với không khí bên ngoài tạo thành lớp tuyết trắng độc đáo và đẹp mắt.

Tuyết thường mọc nhiều ở các góc của các chi tiết đục chạm và rất hiếm. Cây gỗ càng nhiều tinh dầu thì càng dễ lên tuyết. Và gỗ ngọc am chỉ lên tuyết trong môi trường có độ ẩm cao ở miền Bắc mùa oi bức những khúc gỗ có tinh dầu nhiều mới có thể lên tuyết.

Tuy nhiên, hiện nay những người thợ mộc đã có thể can thiệp bằng cách tưới nước ấm và bọc kín gỗ để gỗ lên tuyết vì gỗ ngọc am lên tuyết được dân chơi đồ gỗ yêu thích.

Lũa ngọc am là gì? Quy trình sản xuất gỗ ngọc am

Lũa ngọc am được coi là phần tinh túy chắt lọc nhất, đó là phần lõi cây cứng nhất còn sót lại trong các cây ngọc am cổ thụ. Nhưng không phải cây cổ thụ nào cũng có lũa.

Giá trị đắt đỏ của gỗ lũa ngọc am không chỉ vì nó hiếm mà chúng còn để được hàng trăm năm mà không hề bị mục ruỗng hay mối mọt. Và dưới bài tay khéo léo của các nghệ nhân các khối gỗ lũa được điêu khắc thành những kỳ quan có 1 không hai và có thể trưng bày thoải mái trong điều kiện mưa gió mà vẫn giữ được mùi thơm và hình dáng ban đầu.

Để có được những khối lũa ngọc am thì đầu tiên phải tìm được những gốc cây cổ thụ có chất gỗ tốt và quý hiếm. Sau đó dựa vào kinh nghiệm để nhận biết lại gỗ đó có phải gỗ ngọc am hay không. Nếu đúng cần xác định chính xác địa điểm và đánh dấu lại đợi đến khi trời mưa đất đã ngấm nước mềm mới tiến hành đào.

Để đảm bảo chất lượng gỗ thì cần những người có kinh nghiệm trong nghề kiên trì đào để giữ được các phần rễ cây ăn quanh co xunh quanh. Phần rễ này cực kỳ hữu tích trong các tác phẩm điêu khắc để cho ra các chi tiết ấn tượng.

Gỗ lũa thường được chia làm 3 loại: gỗ lũa chìm trong bùn nước, gỗ lũa nằm sâu trong lòng đất, gỗ lũa tạo thành từ gió và mưa. Các loại gỗ lũa này đều vô cùng quý giá nhưng loại lũa tạo thành từ gió mưa được đánh giá cao nhất vì cần trải qua thiowif gian dài mới có hình dạng độc đáo và có độ bền chắc hơn.

Ứng dụng và ý nghĩa của gỗ ngọc am trong đời sống

Gỗ ngọc am mang rất nhiều ý nghĩa và được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực của đời sống:

• Gỗ ngọc am mang lại rất nhiều tác dụng tốt với sức khỏe con người: tắm bằng gỗ ngọc am giúp lưu thông khí huyết, giải độc cơ thể và ngăn ngừa rôm sảy, giúp tinh thần tỉnh táo. Quả ngọc am dùng để điều trị cảm mạo, phong hàn, chữa đau dạ dày thổ huyết. Lá cây có thể trị bỏng.
• Mùi hương của gỗ ngọc am có thể xua đuổi côn trùng, tránh muỗi, thanh lọc không khí để mang lại cảm giác thoải mái, thư thái cho con người. Thường được dùng làm mùi hương thư giãn cho các phòng tập thiền định hay yoga
• Tinh dầu gỗ ngọc am có tác dụng làm chậm quá trình lão hóa nên dùng để cải thiện da, ngăn ngừa nám. Dùng tinh dầu khi tắm giúp cơ thể thư giãn, da dẻ hồng hào. Bôi tinh dầu vào vết sưng chỗ bị thương do ngã giúp diệt khuẩn và nhanh lành vết thương…
• Gỗ ngọc am cũng là biểu tượng tâm linh, theo quan niêm xưa mùi hương của gỗ ngọc am còn giúp xua tuổi tà khí, xui xẻo, mang lại may mắn, tài lộc cho gia đình. Nên gỗ ngọc am thường được dùng để chạm khắc tượng, tràng hạt đặt trong nhà hay trong ô tô…
• Gỗ ngọc am còn được sản xuất đồ nội thất bàn ghế phòng khách hay các tác phẩm nghệ thuận trưng bày trong nhà cho các đại gia giàu có để thể hiện độ đẳng cấp, chịu chi của gia chủ.

Chính vì vậy, các sản phẩm gỗ ngọc am luôn được săn đón dẫn đến tình trang khai thác bừa bãi khiến nguồn gỗ ngày càng khan hiếm nên giá trị kinh tế của gỗ ngọc am ngày càng tăng cao.

Phân biệt gỗ ngọc am và gỗ hương

Rất nhiều người vẫn thường nhầm lẫn gỗ ngọc am và gỗ hương. Đây là hai loại gỗ hoàn toàn khác nhau nhưng nếu không có kinh nghiệm rành về gỗ rất khó phân biệt được 2 loại gỗ này. Chúng đều rất quý giá thuộc nhóm I và có độ bền bỉ cùng kết cấu chắc chắn ngang nhau. Nhưng bạn có thể phân biệt dựa vào các đặc điểm sau:

• Gỗ ngọc am có màu trắng ngả vàng hoặc màu đỏ nhạt còn gỗ hương có màu đỏ rực rỡ hơn. Đồng thời tùy từng loại màu sắc cũng có sự biến đổi.
• Cả 2 loại gỗ đều có đường vân gỗ sắc nét và ấn tượng đẹp mắt nhưng vân gỗ hương thì tròn và đều hơn vân gỗ ngọc am.
• Mùi gỗ ngọc am nồng còn mũi gỗ hương thơm nhẹ. Nhưng sau hoàn thiện thành phẩm gỗ hương sẽ không giữ được mùi thơm lâu như gỗ ngọc am.
• Gỗ ngọc am thường được hướng đến sử dụng với giá trị tâm linh còn gỗ hương thưởng được dử dụng hướng mục đích kinh tế để sản xuất đồ nội thất sinh hoạt: bàn ghế, giường, tủ…

Phân biệt gỗ ngọc am và gỗ hoàng đàn

Gỗ ngọc am và gỗ hoàng đàn cùng nhóm I những dòng gỗ quý hiếm và bền chắc. Nếu không có am hiểu về gỗ sẽ khá khó để phân biệt chúng với nhau:

• Gỗ ngọc am có màu vàng nhạt hoặc nâu đỏ, sở hữu vân gỗ đẹp và có hiện tượng lên tuyết độc đáo. Chất gỗ có độ cứng cao và khả năng chống mối mọt cực tốt. Khả năng chịu lực vượt trội đảm bảo độ bền bỉ theo thời gian.
• Gỗ hoàng đàn có màu vàng mùi hương nhẹ. Chất gỗ bền bỉ cứng chắc vân gỗ đẹp và cũng có hiện tượng lên tuyết độc đáo như gỗ ngọc am.

Mong rằng, bài viết của chúng tôi sẽ mang đến nhiều thông tin bổ ích để bạn hiểu thêm về loại gỗ ngọc am quý hiếm này. Để từ đó có thêm nhiều kinh nghiệm để lựa chọn được các sản phẩm đồ gỗ tự nhiên chất lượng.