Gỗ nghiến là loại gỗ đã quá quen thuộc được sử dụng rộng rãi trong cuộc sống hàng ngày của người Việt. Từ những sản phẩm nội thất, vật dụng trang trí decor đến món đồ dùng nhỏ không thể thiếu của mọi gia đình như là chiếc thớt gỗ…Vậy bạn đã biết gì về loại gỗ này chưa? Hãy cùng Đồ Gỗ Phạm Gia tìm hiểu nhé!
Gỗ nghiến là gỗ gì?
Gỗ nghiến là một loại thực vật có hoa có tên khoa học là Burretiodendron hsienmu. Trước đây, loại cây này được phân loại trong họ đoạn (Tiliaceae) còn đến nay chúng đã được phân vào họ Dombeyoideae của họ Cẩm quỳ (Malvaceae) nghĩa rộng.
Gỗ nghiến thuộc nhóm IIA trong bảng xếp hạng gỗ Việt Nam. Là loại gỗ quý hiếm chất lượng cao cùng nhóm với các loại gỗ cao cấp khác như: gỗ lim xanh, gỗ sến cát, gỗ căm xe, gỗ táu mật…
Nguồn gốc và nơi phân bố của cây gỗ nghiến
Gỗ nghiến phân bố chủ yếu ở Việt Nam Và Trung Quốc.
Ở Việt Nam, cây gỗ nghiến có nhiều ở Thuận Châu, Mộc Châu, Sông Mã (Sơn La), Hà Giang, Chiêm Hóa – Tuyên Quang, Quảng Hòa, Hạ Lang, Trùng Khánh, Thạch An (Cao Bằng), Hữu Liên, Bắc Sơn (Lạng Sơn), Chợ Đồn, Ba Bể (Bắc Kạn), Bắc Giang, Quảng Ninh, Hòa Bình, vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (Quảng Bình)….
Đặc điểm hình thái của cây gỗ nghiến
Gỗ nghiến là cây gỗ lớn có chiều cao trung bình 30 -35m, đường kính cây lên tới 80 -90cm tương đối lớn so với các loại cây thân gỗ của Việt Nam. Lá cây hình quả trứng rộng với chiều dài cỡ 10 -12cm, chiều rộng khoảng 7 -10cm, mép nguyên, gân bên 5 – 7 đôi trong đó có 3 gân gốc, cuống lá dài khoảng 3 -5cm.
Hoa gỗ nghiến là hoa đơn tính, hoa đực có đường kính 1,5cm, đài hình chuông, ở đầu xẻ 5 thùy sâu, dài 1,5 cm. Cánh hoa 5, dài 1,3cm. Nhị hoa khoảng 25 xếp thành 5 bó chỉ nhị dài từ 1 – 1,3 cm, Bao phấn hình bầu dục dài 3mm.
Quả khô hình 5 cạnh gần giống quả khế có đường kính 1,8cm.
Đặc tính của gỗ nghiến
Gỗ nghiến là loại gỗ nặng có tỷ trọng cao khoảng 950 – 1100kg/1m3 (khi điều kiện độ ẩm 15%). Nên khi cầm trên tay cảm giác rất chắc tay và dễ dàng thấy được sự chênh lệch đáng kể so với các loại gỗ khác.
Dác gỗ nghiến có màu hơi sáng, chất mềm và nhẹ hơn phần lõi nên thường chỉ được sử dụng để làm các vật dụng ít chịu lực như vách ngăn, bàn thờ, giá để đổ….Phần lõi của gỗ nghiến có màu nâu sẫm đồng đều hơi đen, cấu tạo lớp.
Vân gỗ nghiến vô cùng nổi bật với những đương vân xoăn đặc biệt đẹp mắt. Người ta thường so sánh vẻ đẹp của những đường vân tinh xảo như nét bóng của bề mặt các thanh kiếm Nhật. Chính nhưng đường vân độc đáo tuyệt vời này đã mang lại vẻ đẹp thẩm mỹ đẳng cấp và nâng tầm gia trị kinh tế cho loại gỗ này.
Đặc tính của gỗ nghiến dai chứ không giòn nên rất bền và đanh chắc. Ngay cả khi chôn thân gỗ xuống đất gỗ cùng rất ít bị mối mọt tấn công. Gỗ nghiến không có mùi thơm như các loại gỗ hương hay gỗ huỳnh đàn…
Chất lượng gỗ nghiến có tốt không?
Để trả lời cho câu hỏi “gỗ nghiến có tốt không?” được khách quan nhất. Chúng ta cùng đi phân tích ưu nhược điểm của loại gỗ quý này.
Ưu điểm
- Đảm bảo độ bền cao: gỗ nghiến có tính cơ học cao, tỷ trọng lớn, gỗ rất cứng, đanh chắc, dai và chịu lực tốt. Gỗ có khả năng chống mối mọt cực tốt ngay cả trong điều kiện bất lợi như chôn xuống đất hay ngâm nước. Vì thế có thể thích nghi tốt với điều kiện thời tiết nóng ẩm và thay đổi thất thường như ở Việt Nam. Mang lại độ bền cùng tuổi thọ cao cho các sản phẩm.
- Gỗ có cấu tạo lớp đặc biệt (đặc tính này chỉ có ở một số loại gỗ) nên khi ở điều kiện ngoài trời mưa gió có thể làm bạc lớp mặt. Nhưng khi được bảo nhẵn thì có thể thấy rõ đường đường vân đẹp mắt như mới.
- Gỗ nghiến có gam màu nâu sẫm sang trọng với những thớ gỗ đẹp cùng đường vân bắt mắt mang lại giá trị thẩm mỹ cao cho các sản phẩm, nhất là đồ thủ công mỹ nghệ.
- Gỗ nghiến cứng nhưng dẻo thuộc nhóm II nên vẫn dễ chế tác giúp các nghệ nhân dễ dàng tạo thành các sản phẩm tỉnh xảo với độ sắc nét, bay bổng đem lại giá trị cao cùng vẻ đẹp cực chất cho sản phẩm.
- Sở hữu đường kính thân lớn nên gỗ nghiến có thể sử dụng để chế tác các sản phẩm kích thước lớn với đa dạng hình dáng, chủng loại để đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Nhược điểm
Bên cạnh những ưu điểm kể trên thì gỗ nghiến vẫn còn tồn tại một vài nhược điểm như:
- Gỗ nghiến được xếp vào danh sách gỗ quý cần được bảo tồn do việc khai thác bừa bãi. Khiến nguồn nguyên liệu khan hiếm, không thể sản xuất hàng loại nên giá thành khá cao.
- Nếu những tấm ván mỏng không được xử lý tốt dưới tác động của môi trường nhiệt độ, độ ẩm thì dễ làm cho ván bị cong vênh, thậm chí nứt vỡ.
Tuy nhiên, các hạn chế này đều có thể dễ dàng khắc phục. Để gỗ nghiến luôn là một lựa chọn tuyệt vời cho các gia chủ muốn sở hữu các sản phẩm gỗ tự nhiên cao cấp, bền đẹp để thể hiện gu thẩm mỹ cùng độ đẳng cấp của gia đình.
Ứng dụng của gỗ nghiến trong đời sống
Gỗ nghiến là loại gỗ cao cấp rất được ưa chuộng và được ứng dụng rộng rãi trong đời sống hằng ngày:
Làm nhà gỗ, cột kèo…
Xưa những người dân vùng cao hay dùng gỗ nghiến để làm sàn nhà, cột kèo, vỉ cho các ngồi nhà sàn đảm bảo đặc tính dẻo dài chất lượng gỗ chắc không ao giờ nghe tiếng cót két.
Hiện nay, các đại gia có tiền cũng sử dụng gỗ nghiến để làm các căn nhà vườn gỗ vô cùng đẳng cấp, sang trọng.
Sản xuất đồ nội thất
Gỗ nghiến được sử dụng nhiều nhất để sản xuất đồ nội thất như bàn ghế phòng khách, sập thờ, giừng ngủ với gam màu độc đáo, đẹp mắt có giá thành tùy thuộc vào kích thước sản phẩm. Có những bộ sản phẩm có giá thành cao lên đến hàng trăm triệu hay cả tỷ đồng.
Chất liệu gỗ nghiến sẽ mang lại kết cấu chắc chắn cùng vẻ đẹp trang nhã cho sản phẩm. Đồng thời còn ngầm biểu tượng ý nghĩa phong thủy mang lại hạnh phúc viên mãn, phú quý cho gia chủ.
Chế tác đồ thủ công mỹ nghệ trang trí
Gỗ nghiến còn được sử dụng để chế tác các đồ thủ công mỹ nghệ trang trí như tượng thần tài, tượng cóc ngậm tiền hay các mẫu lục bình, tranh gỗ phong thủy cô cùng bắt mắt và đắt đỏ.
Đặc biệt là phần “ngọc nghiến” hay còn gọi là nu nghiến, bìu nghiến, mắt nghiến hoặc nghiến hóa thạch. Là phần cứng nhất của cây gỗ nghiến được hình thành từ các khuyết tật co bị chặt chém, sâu bênh hay sét đánh…trong quá trình sinh trưởng và phát triển của cây. Đây là phần gỗ độc đáo được sử dụng để chế tác đồ thủ công mỹ nghệ cao cấp với giá thành đắt đỏ.
Làm thớt gỗ
Những khúc gỗ nghiến lẻ thường được tận dụng làm thớt gỗ sử dụng cho gia đình. Đây là loại gỗ được ưa chuộng bậc nhất trong các loại thớt bởi chất gỗ tốt, đanh chắc không bị mối mọt cong vênh dưới tác động của mỗi trường.
Cách nhận biết gỗ nghiến thật
Gỗ nghiến có nhiều đặc tính tốt có tính ứng dụng cao và ngày càng được ưa chuộng nhiều hơn. Nên các sản phẩm gỗ nghiến cũng thường bị làm giả vì vậy bạn cần thật sáng suốt để phân biệt chính xác gỗ nghiến thật và nghiến giả để tránh tiền mất tật mang:
- Dựa vào độ nặng của gỗ: bản thân gỗ nghiến có tỷ trọng lớn là loại gỗ nặng, cầm rất chắc năng hơn nhiều so với các loại gỗ thông thường khác nên bạn có thể dựa vào độ nặng để phán đoán độ thật giả của gỗ nghiến.
- Dựa vào màu sắc: dác nghiến có màu hơi sáng, lõi gỗ có màu nâu sẫm. Bạn có thể dựa vào màu sắc để phân biệt nhưng chú ý cần kiểm tra khi sản phẩm còn mộc mới đảm bảo chính xác. Bởi nhiều sản phẩm hiện nay không sử dụng màu sắc tự nhiên của gỗ mà đã phun sơn màu để đảm bảo thẩm mỹ theo ý thích của khách hàng.
- Dựa vào vân gỗ: cách này đòi hỏi người nhận biết phải có kinh nghiệm chuyên sâu và am hiểu về gỗ. Vì thực tế vân gỗ nghiến không rõ và rất dễ bị nhầm lẫn với vân của các loại gỗ khác.
Chính vì vậy, để có thể sở hữu các sản phẩm gỗ nghiến thật chất lượng thì bạn cần chọn một đơn vị cung cấp thật uy tín để có thể tin tưởng về nguồn gốc của gỗ tốt nhất.
So sánh gỗ nghiến và gỗ lim
Gỗ nghiến và gỗ lim là 2 loại gỗ quý được khách hàng ưa chuộng và ưu tiên sử dụng phổ biến cho các sản phẩm nội thất gia đình. Chúng thường được mọi người so sánh và cân nhắc khi lựa chọn. Cả hai loại gỗ này đều được xếp vào nhóm 2 trong bảng phân loại gỗ Việt Nam và đều là loại gỗ có khối lượng nặng nhất trong các loại gỗ.
Gỗ lim là một trong 4 loại gỗ tứ thiết (lim, sến, trắc, gụ) là loại gỗ cứng chắc, nặng có khả năng chống mối mọt. Thịt gỗ có màu hơi nâu đến nâu thậm, gỗ có khả năng chịu lực nén cực tốt vân gỗ dạng xoắn đẹp mắt và rõ nét hơn vân nghiến. Khi để lâu ngày hoặc ngâm dưới bùn thì gỗ lim sẽ chuyển màu đen. Đặc biệt, mùi của gỗ lim thường hắc và có thể gây dị ứng cho mũi người tiếp xúc trực tiếp.
Gỗ nghiến cũng có màu nâu sẫm nhưng nhạt hơn lim, gỗ có cấu tạo lớp, vòng vân mờ khó nhìn hơn chỉ có thể thấy các vân hoa tinh vi như trên mặt thép khá độc đáo.
Hiện nay, các cây gỗ nghiến tự nhiên lâu năm đã bị khai thác bữa bãi khiến tình trạng gỗ nghiến này càng cạn kiệt. Vì vậy, loại gỗ này đang được đưa vào tình trạng khẩn cấp cần được bảo vệ nghiêm ngặt.
Do đó, các sản phẩm gỗ nghiến chất lượng tốt thường có giá thành khá cao và số lượng ít. Nên nếu bạn muốn sở hữu chúng thì hãy tìm hiểu thật kỹ để có thể chọn đúng các sản phầm hàng thật, chất lượng.
Và hy vọng những chia sẻ trên của Đồ Gỗ Phạm Gia có thể giúp bạn có thêm kinh nghiệm về loại gỗ độc đáo này. Nếu bạn cần tư vấn thêm hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được hỗ trợ và giải đáp nhé!